profil
Kaspar Hauser, Casparus Hauser (ur. 30 kwietnia? 1812, zm. 17 grudnia 1833 w Ansbach) – człowiek o nieustalonej tożsamości, który 26 maja 1828 pojawił się w tajemniczych okolicznościach na ulicach Norymbergi. Spekulowano o jego powiązaniach z wielkoksiążęcą dynastią badeńską. Postać ta, okrzyknięta „sierotą Europy”, wzbudza zainteresowanie do dziś.
życie
Według drugiego znalezionego przy chłopcu listu, napisanego najprawdopodobniej przez matkę do jego poprzedniego opiekuna, urodził się on 30 kwietnia 1812. Kolejne dwa miesiące Kaspar spędził w miejskim więzieniu pod opieką strażnika Andreasa Hiltela. Odwiedzało go tam wielu ciekawskich, ku jego wyraźnej radości. Burmistrz Binder twierdził jednak, że chłopak obdarzony był doskonałą pamięcią, co jego zdaniem świadczyło o szlachetnym urodzeniu. Kaspar cierpiał też na powtarzające się ataki katalepsji i epilepsji. Hauser twierdził, że przez większość życia przebywał w ciasnej, ciemnej celi ze słomianym posłaniem, mając jako zabawkę drewnianego konika. Mężczyzna ten zawsze pilnował, aby Kaspar nie ujrzał nawet przypadkiem jego twarzy, a pewnego dnia wyprowadził go z celi na świat. Oszołomiony Kaspar zemdlał, a następną rzeczą, jaką pamiętał, był dzień, w którym pojawił się w Norymberdze. Niektórzy uważali go za sprytnego oszusta, który po prostu udaje tępaka. Inni zaczęli łączyć go z rodziną wielkiego księcia Badenii, ze względu na pewne podobieństwo fizyczne. Jego rodzicami mieliby być Karol Ludwik Badeński, książę Badenii i jego żona Stefania, adoptowana córka Napoleona I. Ponieważ Karol Ludwik nie miał żyjącego męskiego potomstwa, tron objął jego stryj Ludwik I Badeński, ostatni z głównej linii rodu Zähringen. Słynny prawnik Paul Johann Anselm von Feuerbach, prezes bawarskiego sądu apelacyjnego, zajął się sprawą Hausera. Oddano go pod opiekę Georga Daumera, który nauczył go czytać i pisać, poddał go kuracji i zachęcił do pisania pamiętnika. W przyjaznym otoczeniu Hauser rozwijał się psychicznie. 17 października 1829 zakapturzony nieznajomy zaatakował Hausera siekierą, lecz zdołał go jedynie zranić w czoło. Zaalarmowani urzędnicy poprosili o ochronę policji dla Kaspara i przenieśli go w inne miejsce, pod opiekę Johanna Biberbacha, a sześć miesięcy później barona von Tuchera. « Narodził się w nieznanych okolicznościach, jego śmierć owiana jest tajemnicą». W Ansbach wzniesiono później pomnik poświęcony Kasparowi z napisem Hic occultus occulto occisus est . W roku 1996 na zlecenie niemieckiego czasopisma Der Spiegel dokonano analizy plamy krwi z ubrania chłopca, które przechowywane było po jego morderstwie jako dowód w policyjnych archiwach. Analiza wykluczyła pokrewieństwo z dynastią księcia Badenii. Ponowna analiza wykazała, że materiał genetyczny różni się tylko w jednym punkcie, co nie wyklucza ani nie potwierdza w 100 procentach jego powiązania z rodziną księcia Badenii.
Inspiracje artystyczne
Postać Kaspara zainspirowała szereg artystów. Wiele motywów z jego życia można znaleźć w postaci Parsifala z opery Richarda Wagnera. Paul Verlaine poświęcił mu wiersz „Kaspar Hauser śpiewa” zawarty w zbiorze poezji pt. Sagesse z 1880. W 1908 powstała powieść Jakuba Wassermanna pt. Kaspar Hauser, czyli dziecię Europy (Caspar Hauser oder Die Trägheit des Herzens). Ryszard Krynicki jest autorem wiersza Ktoś. Kaspar Hauser z 2008. Kaspar Hauser był jednym z pseudonimów artystycznych Kurta Tucholskiego. W 1974 niemiecki reżyser Werner Herzog przeniósł na ekran historię Kaspara, kręcąc Zagadkę Kaspara Hausera (niem. tytuł oryginalny Jeder für sich und Gott gegen alle – Każdy dla siebie, Bóg przeciw wszystkim), w którym tytułową rolę zagrał Bruno S. W 1993 powstał niemiecko-austriacki film pt. Kaspar Hauser w reżyserii Petera Sehra. W 1984 Grzegorz Ciechowski napisał piosenkę zatytułowaną Kaspar Hauser, którą znaleźć można na płycie Obywatel G.C. Historię Kaspara Hausera opowiedziała również Suzanne Vega w piosence Wooden Horse (Caspar Hauser’s Song) zamieszczonej na płycie Solitude Standing wydanej w roku 1987. Zainspirował się nim także w 2003 polski raper Ryszard Andrzejewski (Peja) w refrenie utworu pt. Klasyczna fuzja pochodzącego z albumu Ski Składu Wspólne zdanie. Belgijska pisarka Véronique Bergen napisała fikcyjną biografię Kaspara Hausera zatytułowaną Kaspar Hauser, ou la phrase préférée du vent. Ostatni utwór na wydanej w 2012 roku albumie „Rave Age” elektronicznej formacji Vitalic nosi nazwę „The Legend of Kasper Hauser” i jest muzyczną wariacją (bez tekstu) na temat jego historii. W muzyce poważnej postać Kaspara Hausera wykorzystał Wojciech Ziemowit Zych w swojej kompozycji „Przyjaciele Kaspara Hausera” na zespół kameralny z roku 2004. W 2012 Davide Manuli nakręcił film „Legenda Kaspara Hausera” (org. „La leggenda di Kaspar Hauser”). Niemiecki zespół muzyczny Dschinghis Khan wykonał napisaną przez Bernda Meinungera piosenkę pod tytułem „Kaspar Hauser”.